Autori vari
___________________________________
___________________________________
Carmine Natale
-->
A la Chainga
Nu juornu unu ivu a la chianga ri miliucciu e dissu: -rammi nu chilu ri suffittu e di ossa pu fa lu broru! sinuuu (pareva ca ammunazzava), lu chianghieru si mutteva paura e ru dissu a Lu maresciallu. ‘Nu juornu lu maresciallu s’accuvavu arret’a la porta e quannu arruvavu lu tiziu, rissu, comu a sembu: -rammi la carnu sinuuu !- Lu maresciallu li rissu: -sinò che fai? Lu cristianu li ruspunnivu: -sino'si la tenuta pu issu.-
___________________________________
Mike Carbonara
Li rui ciucci
‘Na vota ‘ng'erano rui ciucci, unu masculu e uno femmuna. Lu ciucciu masculu lu tuneva Cilardu e lu ciucciu femmuna lu tuneva 'Ndoniu, mo sti dui ciucci, tutti e dui tenuvanu la sarma ‘nguollu, ma che su succirivu? Ca lu ciucciu fémmuna era 'ngaloru allora lu ciucciu masculu 'nun ci punzavu roi votu e li zumpavu ‘nguollu. Lu povuru ciucciu femmuna cu tutta la sarma sua e quera ri ru ciucciu masculu, schunucchiavu sotta e si rumbivu ru cosciu. 'Ndoniu vuriu accussi e buleva fa pagà lu rannu a Cilardu, quistu mò rissu: e che corpa tengu i' si lu ciucciu s’è ‘mbestialitu e lh’è zumbatu ‘nguollu, pigliatellu cu lu ciuciu tua, i’ nun centru nienti, stammi a sentu rissu, Cilardu, si tu zumpassi ‘nguollu a me, i’ che potessu fa? Mica mi la pigliassu cu lu ciucciu, mi la pigliassi pu te.
___________________________________
Figli ri gatta: ngappa sùrici!
Na famiglia si mureva ri fama. Lu patru allora arrubbavu na pécura e la cucivu ri nascostu ri li figli. Roppu cotta, s'assittavu ngopp'a nu zizzu, si muttivu la cavuràra, cu la pecura cotta indu, sott'a ru cosciu e la cummugliava cu la mandella. Mo stu cristianu cacciava la carnu ra sott'a ru cosciu e la reva a ru criaturu. La gendu addummannava a li figli: - Ch'aviti mangiatu oj? - - La carnu. - rucevanu Ioru. Allora lu padronu ri la pecura feci cauza a st'ommunu, c'aveva arrubbatu la pécura. Ma quannu lu giuriciu addummannava a ru criaturu: - Che v'aviti mangiatu? - La carnu. - loro ruspunniunu. - E chi vi I'è data? - - Tatillu! - - E andó l'è pigliata? - - Mmiezz'a ru cosciu! - E accussi lu patru vungivu la cauza.
Lu pìrutu
Mi cundava mamma, RIP, quannu eddra era giovana si candava sembu a boci forta. Mo ‘ng’eranu certu guagliottu ca veramendu candavanu buonu.
Una ri questa mendri azava la voci, li scappavu ‘nu pìrutu. Vicinu ‘ngi steva ‘na vecchia e ‘nu canu, la vecchia nun ‘gi punzavu roi votu e tiravu ‘na stambata a lu canu: -Ti guarda Diu! Essa s’hé rufrishcatu lu culu e lu canu ‘ngi l’avu ‘ngulu!-
|
Dalla tradizione
_______________________
Tuppi tuppi a la fundana
unu ammassa e n'atu shcana unu prega a sandu Vitu chi li manna lu marito lu marito 'ngoppa castiellu ca guardava l'auciellu l'auciellu frishcu frishcu ca guardava san Frangiscu san Frangiscu chjnu r'oru ca guardava lu Salvatoru lu Salvatoru 'ndunucchiatu ca guardava l’Annunziata l’Annunziata facci tonna ca guardava la Maronna la Maronna tuneva nu mandu c'ammucciava tutti quandi ammucciava quera vecchia ch’era 'ngoppa a quera cerza e la cerza si ni carivu e la vecchia si ni ivu si ni ivu a bonuviendu s'accattavu nu bellu iengu lu iengu azavu la cora e la vecchia s' ammarola
Marunnella mia bella
Marunnella mia bella prufumata ri li gigli, ra lu cielu binirici tutti quanta quisti figli. Comu l'acqua freshca e chiara
ri na limpida cascata, comu a na janca palomma Tu si pura e immacolata. Ave, o Mamma ri Gesù, roci Vergine e Maria; pucchè cresci su biancoru ji t'affidu l'anuma e lu coru.
Faci murì l'amandi
Quand'è bella la patrona mia, quannu si mettu la gunnella nova! Cu la gunnella nova vaci a messa faci murì l'amandi mpassu mpassu
Cu s’acqua chi ti lavi
Bella figliola chi ti chiami Lina, e sembu Lina tu fatti chiamanu. Cu’ s’acqua chi ti lavi a la matina, ti preu lina mia nu la iuttanu.
Andó la ietti ngi nasci na spina, cu na rusella mbonda pu adduranu. Li mierici ni fannu miricina, la rannu a li malati pu ru sananu.
Bella figliola chi ti chiami Rosa, e sembu rosa ti vogli chiamanu. Cu’ s’acqua chi ti lavi a la matina, ti preu Rosa mia nu la iuttanu.
Filastrocca
Cingu e cinquanda tuttu lu munnu canda, canta lu gaddru rusponnu la gadrrina, comma Tirisina
s'affaccia a la funesta cu tre culuri 'ndesta, Rosa e Maria si menanu miezzu a la via , aspettanu a tatillu cu mettu manu a lu vursillu.
Variante Ciendicinguanda la gallina canda, canda sola sola, nun bolu ì a la scola, gallina bianga e nera, ti rau la bonasera; bonasera e bonanottu lu lupu è arret’a la porta, la porta casca giù: e lu lupu nun g’è chiù! È ghiutu a la mundagna a mangiarisi ‘na castagna: “La castagna è di la mia: bonanottu a la cumbagnia!”
Filastrocca
Unu, rui e tré, lu Pàpa nunn' è ré, lu ré nunn' è Pàpa; la véspa nunn' è àpa, l'àpa nunn' è véspa, lu suòruvu nunn' è niéspulu lu niéspulu nunn' è suòruvu la sénga nunn' è purtùsu lu purtùsu nunn' è sénga la tròtta nunn' è arénga; l'arénga nunn' è tròtta, ru càsu nunn' è ricòtta la ricòtta nunn' è càsu, màstu Nicòla nunn' è mastu Biàsu, màstu Biàsu nunn' è màstu Nicòla !
Tutti pazzi a Nusco
(pazzi sta per matti-estrosi) Trascrizione da racconti popolari: Aniello Russo (in bagnolese) Adattamento nuscano: Pietro Russo
Sapevo che noi nuscani siamo stati definiti “pignatari....mbastacreta” ma questa dei pazzi non la conoscevo. Rici ca lu Pataternu ha datu nu fessa pu casa e nu pacciu pu paesu.Ma nisciuni sapu pucché a Nuscu ri pacci ngi ni stannu chiù di l’ati paisi. Quannu lu Pataternu finivu ri crià lu munnu si vulivu arrupusà. Ma la matina ri la rumenuca, quannu si ruscitavu, guardannusi attuornu s’accurgivu ca s’era scurdatu ri li pacci. Allora cu tuttu ca era rumenuca, fuccavu li pacci ind’a nu saccu e a l’apperu s’abbiavu pu lu munnu.
A ogni partu lassava nu pacciu, unu a Avellinu, un a Mundumaranu, unu a Mundella, unu a Cassanu.....s’era fattu miezzijuornu e lu saccu era angora miezzu chjnu, quannu arruvavu sotta Nuscu. Pigliavu la sagliuta iàppuca iappuca e tannu era arruvatu a Porta Mulinu quannu ndruppucavu e sbattivu facci nderra. Lu saccu li carivu ra manu, s’aprivu e scappavunu tutti li pacci pu ru biu ri lu paesu. Lu Pataternu s’azavu e cu la sanda pacienzia ru buleva accogli. La culurozza li faceva malu....a nu certu pundu si sfastiriavu, chiavavu nu cavuciu a lu saccu e dissu: -Mbé e mó chi tenu forza ri v’accogli a unu a unu? Qua siti e qua rumaniti tutti!-
|
popolare
_________________________________
Lu funeralu ri la jummenda N'ommunu ri Chiusanu tuneva na jummenda, ma questa pigliavu na malatia e murivu. Mò stu cristianu li vuleva fà lu funeralu e ghivu ando' lu prèutu. Quistu scungiuravu e dissu ca nun si puteva fà. Ma ss'ornmunu ngi lu vuleva fà a forza lu funeralu a la jummenda e ghivu ando' lu prèutu ri Parulìsi e quistu li rissu: - Comu, nun si po' fà? Eccomu ca si po' fà! Basta chi mi rai vindi tortani e trenda turnisi. - E stu prèutu quannu ivu a lu funeralu, mentri chi faceva la binirizionu, rissu:
E li prièuti ri Chiusanu songu ciucci e sò animali, quiri ri Parulìsi si fotttunu tortani e turnisi: tortani vindi e turnisi trenda cu rufrishcà l'anuma ri la jummenda.
Ronna Paulina
Ti ru ducietti, ronna Paulina, nun ti piglià a Frangiscu ch'è pastoru; Frangiscu si ni vaci a la mundagna, e tu, ronna Paulina, riesti sola. Quannu po' venu a lu sapat'a sera si mettu cu li pieri a lu ciupponu. "Vieniti a curcà piezzu r'animalu ti r'aggi postu ru ghiangu lunzola". "Miglieru mia, nu ru pozzu fanu: aggi rumastu ru pecoru solu". "Maritu miu ti puozzi arrurupanu 'nnandi ch'arrivi a lu iazzu musera!" Rormu lu canu e dormu lu patronu, rormu la picurella ind'a la reta. Rormu l'auciddruzzu a lu sipalu nun scunzucatu ra lu cacciatoru. Rormu Frangiscu ch'è rimastu sulu senza miglieru e senza ru lunzola; rormu Frangiscu ch'è rumastu sulu senza Fulippu e senza lu panaru.
Aria ri metu
Statti cittu serpa niurina si vengu lò ti cacciu ru stundina.
statti cittu crapa saluvaggia mammata t'hè crusciuta indu Foggia.
quannu nascietti i' murivu mamma nascietti svinduratu e senza menna.
Embè tengu sembu lu viziu ri tannu andò veru pietti tunni cercu menna.....
Bella figliola
Ngoppacastiellu ‘na figliulella tenu dui uocchi com’a ‘na stella; è tandu bella e pari ‘nu fioru sta figliulella faci l’amoru.
Sta figliulella ri ngoppacastiellu ngopp’a ru quindu faceva l’amoru; tenu dui uocchi com’a ‘na stella; è tandu bella e pari ‘nu fioru.
ra quannu vai figliola a la scola nun sai né cosu e né ricamà; nun sai né cosu e né ricamà; e mammata ti volu spusà.
Bella figliola ca cierni farina cu ssu culillu nun cutulià; e cu lu frusciu ri ru minnellu lu faritiellu lu fai abbula’.
bella figliola ca vai a la messa quannu tu passi mi fai girà; e si bella com’a ‘nu fioru puru lu preutu fai ngandà.
L‘uva nunn’è matura
Senza chi bai e bieni ca l'uva nunn'è matura figliama è criatura, e nun si pòtu mmarutà. Senza ca passi e spassi, cu ssa catena r'argiendu 'nnammurati ni tengu ciendi, e di te che n'aggia fa'. Senza ca passi e spassi cu ssa catena r'oru 'nnammurati ni tengu novu, e di te che n'aggia fa'. Senza ca passi e spassi pu ssu rilorgiu a latu i’ lu tengu lu 'nnammuratu, e di te che n'aggia fa'. lu tengu n'urganettu chi sona com’a na banda ti n'aggia fa rà tanda chi t'aggia fa scumbarì.
Sott'à a la tua funesta nu corpu ri pistola si venu n'at’amandu nui facimu a chi moru moru.
|